Het Tolerantiepad is een wandelroute van vijf kilometer over de Gorcumse vestingwallen, verdeeld over 7 linies. Aan de bomen hangen honderd grote portretfoto’s van Gorcumers die hun gevoel bij respect en tolerantie verbeelden en verwoorden. De buitenexpositie is vrij toegankelijk en tot februari 2019 te zien.
De portretten zijn door fotograaf Johannes van Camp gemaakt voor de kunstinstallatie Boom van Tolerantie in samenwerking met het Huis van Inspiratie en het Gorcums Museum. De ambassadeurs voor tolerantie zijn met een zelfgekozen bloem of plant als persoonlijke boodschap afgebeeld in zwart/wit met hun bloem in kleur. Hoe de ambassadeurs hun gedachten en gevoelens over tolerantie hebben verwoord is te lezen op de website ambassadeursvoortolerantie.nl Hieronder het verhaal van Iris.
Bloem van Tolerantie
De Reuzen Springbalsemien staat op de lijst van verboden exoten, van uitheemse planten die oorspronkelijk niet in Nederland voorkwamen. Ik vind deze bloemen prachtig en zou het jammer vinden als deze uit ons land geweerd worden. Tijdens de wandelmeditatie in de herfst word ik er helemaal vrolijk als ik tussen de menshoge bloemen door loop en geraakt word door de zaadjes die weg geschoten worden.
Tolerantie betekent voor mij dat iedereen er mag zijn ongeacht afkomst, huidskleur, geloof, etniciteit, gender, leeftijd etc. èn dat je er echt bij hoort. Tolerantie begint met echt luisteren naar de ander en diens verhaal ruimte geven zonder te reageren, te oordelen, te vergoelijken of te overtuigen van jouw idee. Er kan pas echt verbinding ontstaan als je eerst probeert de ander te begrijpen. Dit is niet makkelijk en lukt mij vaak ook niet. Maar het zou de wereld voor iedereen een betere plek maken als meer mensen dit zouden proberen, oefenen en er steeds beter in worden.
Ik heb mijn dochter Yara gevraagd om samen met mij op de foto te gaan, omdat ik hoop dat ik geen mysterie zal zijn voor haar. Zij zal mij kennen en ik zal mijn verhalen met haar delen. Zij zal weten dat ze niet alleen is in de wildernis (geïnspireerd door Viola Davis in Brené Brown’s ‘Verlangen naar verbinding’). Vorige week werd Yara gevraagd of ze een ‘halfbloedje’ is. Dat wordt meestal positief bedoeld in de zin van dat je snel een mooi tintje in de zomer krijgt, donker haar en amandelvormige ogen hebt. Yara ziet het als een compliment en dat deed ik vroeger ook. Toen negeerde ik nog de prikkende haren in mijn nek en kon ik geen woorden geven aan het vervelende gevoel. Ik ga dat nu proberen. Het helpt dan niet als mensen aan wie je het probeert uit te leggen zeggen: ‘Nou ik wou dat ik een halfbloedje was’ of ‘Ik zou maar trots zijn op die prachtige cultuur van je (groot)ouders’. Luister eerst eens zodat ik er helemaal mag zijn.
Mijn grootouders kwamen uit Nederlands Indië. Mijn ouders kwamen als tiener met de boot naar Nederland en werden verliefd op elkaar in Den Haag. Ik ben de derde generatie en Yara is de vierde generatie met Indische wortels. Net als de Springbalsemien haar zaadjes heel ver weg schiet, hebben wij ver van de geboortegrond van onze voorouders wortel geschoten. Wij zijn geen ‘half bloedje’ met half Indonesisch en half Nederlands bloed. Wij zijn veel meer dan dat en hebben Indonesisch, Chinees, Duits, Nederlands en van heel lang geleden Engels bloed. Een mix van al onze voorouders en hun culturen. Waar ik zeker trots op ben, maar waar de term ‘half bloedje’ een kleinerend stereotype en karakterisering inhoudt die afbreuk doet aan ons volle menszijn. Bovendien is het uitsluitend taalgebruik, waardoor we er niet echt helemaal bij horen. Een paradox die lastig uit te leggen is doordat je als bijzonder, mooi of exotisch wordt gezien. Je bent toch anders, niet hetzelfde, niet als wij.
Verbinding ontstaat doordat we werkelijk begrijpen wat ieders motieven en belangen zijn. Je hoeft het niet met me eens te zijn. We hoeven niet hetzelfde te zijn. Maar heb de moed om een ongemakkelijk onderwerp te bespreken door te zeggen: ‘Vertel me daar eens meer over’ en te luisteren om te begrijpen. Niet om het ermee eens te zijn of het ermee oneens te zijn. Luisteren om de ander te begrijpen op dezelfde manier waarop we zelf begrepen zouden willen worden.
Iris Keasberry & Yara Muilenburg, Boom voor Tolerantie (september 2018)
